Cách tiết kiệm tiền của người Nhật giúp tối ưu tài chính
Cách tiết kiệm tiền của người Nhật – những nguyên tắc tối giản, thực tế và hiệu quả đã giúp hàng triệu người tối ưu tài chính cá nhân. Bài viết này sẽ cho bạn lộ trình cụ thể, dễ áp dụng ngay hôm nay để tiết kiệm thông minh – sống nhẹ nhàng – an tâm về tài chính.
1. Áp dụng phương pháp Kakeibo: Sổ chi tiêu tài chính
Cách tiết kiệm tiền của người Nhật không nằm ở việc thắt lưng buộc bụng, mà là sự tinh tế trong quản lý dòng tiền. Một trong những phương pháp nổi tiếng chính là Kakeibo – nghệ thuật ghi chép tài chính được phát minh từ năm 1904 bởi nữ nhà báo Hani Motoko.
1.1. 7 bước thực hiện Kakeibo để tiết kiệm tiền hiệu quả
Khác với ứng dụng ghi chép hiện đại, Kakeibo khuyến khích bạn viết tay để kết nối cảm xúc với từng khoản tiền ra – vào. Khi đã “thấy tận mắt” từng đồng chi ra, bạn sẽ tự biết cách tiết chế lại những khoản chi không cần thiết, đồng thời nuôi dưỡng thói quen tiết kiệm từ chính bên trong.
1. Ghi rõ thu nhập thực tế mỗi tháng – sau thuế, trừ bảo hiểm.
2. Liệt kê tất cả chi phí cố định như nhà ở, điện nước, internet…
3. Đặt mục tiêu tiết kiệm cụ thể – ví dụ 3 triệu/tháng để đi du lịch, mua xe...
4. Phân loại chi tiêu thành 4 nhóm chính:
- Nhu cầu thiết yếu (ăn, ở, đi lại)
- Mong muốn (mua sắm, giải trí)
- Giáo dục/phát triển bản thân
- Bất ngờ/phát sinh
5. Tự hỏi trước khi chi tiêu: “Khoản này có cần thiết không?” “Nếu không mua thì có sao không?”
6. Tổng kết tuần/tháng – so sánh thực tế và dự kiến
7. Rút kinh nghiệm và điều chỉnh cho tháng sau
1.2. 3 lưu ý khi tiết kiệm tiền theo phương pháp Kakeibo
1. Ghi tay để thấu cảm từng đồng tiền “ra đi”
Viết tay không chỉ là hành động ghi chép, mà là cách để bạn “sống chậm” lại trước từng quyết định chi tiêu. Khi tay chạm giấy, mắt nhìn con số, tim bạn sẽ tự hỏi: liệu có xứng đáng? Ngược lại, app công nghệ tuy tiện nhưng dễ khiến bạn quên mất cảm giác “xót tiền”.
2. Luôn tiết kiệm trước, không chờ đến lúc còn dư
Đừng để việc tiết kiệm trở thành “phần thừa còn sót lại”. Người Nhật luôn trích ngay một khoản cố định cho tiết kiệm ngay khi nhận lương. Đây là “quy tắc vàng” giúp bạn ưu tiên tương lai trước, rồi mới tính chuyện hiện tại.
3. Trung thực tuyệt đối với sổ chi tiêu
Đừng lờ đi những khoản nhỏ chỉ vì nghĩ “ít mà”. Ly cà phê 40.000 đồng mỗi ngày cũng có thể “ngốn” hơn một triệu mỗi tháng. Nếu không thành thật với chính mình, bạn sẽ khó nắm được toàn cảnh chi tiêu, và càng khó kiểm soát dòng tiền trôi tuột khỏi tay.
>> Đọc thêm: 10+ cách tiết kiệm tiền lương 5 triệu thông minh, hiệu quả
2. Áp dụng phương pháp Konmari: Loại bỏ đồ không cần thiết
Một trong những cách tiết kiệm tiền của người Nhật bắt đầu từ việc ngừng tiêu tiền vào những thứ không còn mang lại “niềm vui”. Phương pháp Konmari, do Marie Kondo sáng lập, không đơn thuần là cách dọn nhà, mà là triết lý sống tiết giản và tỉnh thức.
Người Nhật tin rằng, khi không gian sống được tinh gọn, tâm trí cũng trở nên sáng suốt. Bạn sẽ ít bị cuốn vào những ham muốn mua sắm bốc đồng, đồng thời biết trân trọng và sử dụng tối đa những gì mình đang có.
Phương pháp Konmari khuyên bạn nên giữ lại những món đồ khiến bạn có “spark joy”, nghĩa là cảm giác mang lại cảm xúc tích cực. Phần còn lại, hãy cảm ơn chúng vì đã từng phục vụ bạn, rồi nhẹ nhàng buông bỏ.
Không ít người sau khi Konmari thành công đã tiết kiệm được cả chục triệu đồng mỗi năm – đơn giản vì họ không còn mua thêm những thứ vốn chỉ khiến nhà chật, lòng nặng.
3. Xây dựng thói quen tiết kiệm từ nhỏ cho trẻ
Một trong những điều cốt lõi làm nên cách tiết kiệm tiền của người Nhật chính là: dạy trẻ quản lý tiền ngay từ nhỏ. Không đợi đến khi trưởng thành mới học cách kiểm soát tài chính – người Nhật bắt đầu hành trình giáo dục tài chính cho con từ khi trẻ… biết đếm.
Trẻ em ở Nhật thường được phát tiền tiêu vặt cố định theo tuần hoặc tháng, đi kèm với sổ tay ghi chép thu chi – chính là phiên bản Kakeibo thu nhỏ. Mỗi lần muốn mua món đồ chơi mới, trẻ cần biết cách tích lũy, chờ đợi và lựa chọn. Từ đó, các em học được sự kiên nhẫn, tính toán và phân biệt giữa “nhu cầu” và “mong muốn”.
4. Cách tiết kiệm trong sinh hoạt hàng ngày của người Nhật
4.1. Sử dụng phương tiện công cộng
Hệ thống tàu điện, xe buýt ở Nhật rất đúng giờ và tiện lợi. Thay vì sắm xe riêng – kéo theo chi phí bảo trì, gửi xe, xăng dầu… – phần lớn người Nhật chọn đi làm, đi học bằng phương tiện công cộng. Không chỉ tiết kiệm tiền, mà còn giảm thiểu ô nhiễm và stress giao thông.
4.2. Tiết kiệm điện - nước sinh hoạt
Người Nhật có thói quen tắt đèn khi ra khỏi phòng, dùng nước rửa rau để lau sàn, tái sử dụng nước tắm để xả bồn cầu (với hệ thống đặc biệt). Họ đầu tư thiết bị tiết kiệm điện như đèn LED, máy giặt tự ngắt, bình nước nóng theo giờ. Mỗi hành động tuy nhỏ nhưng giúp giảm đáng kể hóa đơn điện nước hàng tháng.
4.3. Tiết kiệm chi phí ăn uống
Ăn ngoài đắt đỏ và thiếu kiểm soát dinh dưỡng. Người Nhật rất coi trọng bữa cơm gia đình – vừa gắn kết, vừa tiết kiệm. Họ có thói quen lên thực đơn cả tuần, mua nguyên liệu theo kế hoạch và nấu tại nhà. Thức ăn thừa được bảo quản đúng cách để dùng tiếp thay vì bỏ phí.
>> Tìm hiểu thêm:
- Cách săn voucher King BBQ nhanh và hiệu quả
- Cách săn voucher giá rẻ nhanh và hiệu quả
- Cách săn voucher buffet hiệu quả để thưởng thức bữa tiệc ẩm thực tuyệt vời
4.4. Tiết kiệm khi mua sắm nhu yếu phẩm
Thay vì mua lẻ từng món theo cảm hứng, người Nhật thường mua số lượng vừa đủ, chọn hàng nội địa, ưu tiên hàng giảm giá cuối ngày ở siêu thị. Họ mang theo túi vải để tiết kiệm túi nylon, vừa bảo vệ môi trường, vừa giảm chi phí phát sinh.
5. Gửi tiết kiệm ngân hàng
Khi nói đến cách tiết kiệm tiền của người Nhật, không thể không nhắc đến việc gửi tiết kiệm ngân hàng – một thói quen gần như "ăn sâu vào máu" của mọi gia đình.
Tại Nhật, tỷ lệ người dân có sổ tiết kiệm ngân hàng rất cao, ngay cả trẻ em cũng thường được mở tài khoản riêng từ khi còn nhỏ. Thay vì chạy theo đầu tư rủi ro hay tiêu dùng quá đà, họ chọn cách tích lũy từ từ nhưng ổn định, với phương châm: Tiền làm việc cho mình, không để mình bị lệ thuộc vào tiền.
Người Nhật thường chia nhỏ nguồn thu nhập: một phần chi tiêu, một phần tiết kiệm ngắn hạn và một phần gửi tiết kiệm dài hạn. Họ sử dụng dịch vụ tự động trích lương hàng tháng để chuyển vào tài khoản tiết kiệm – giảm thiểu rủi ro tiêu xài theo cảm xúc.
6. cách tiết kiệm tiền của người Nhật để sớm giàu có
6.1. Xây dựng thói quen tiết kiệm từ nhỏ cho trẻ
Tiết kiệm không phải kỹ năng học một lần là xong, mà là thói quen cần được hình thành từ nhỏ. Trẻ em biết quý trọng đồng tiền, người lớn mới dễ dàng kiểm soát chi tiêu. Nếu bạn đang bắt đầu muộn, đừng lo – điều quan trọng là bắt đầu ngay bây giờ.
6.2. Tiết kiệm tiền trước khi chi tiêu
Quy tắc vàng: Đừng đợi còn dư mới tiết kiệm. Ngay khi có thu nhập, hãy trích ra 10 – 30% để tiết kiệm, sau đó mới phân bổ phần còn lại cho các khoản khác. Đây là nền tảng trong nhiều triết lý tài chính bền vững, bao gồm cả cách tiết kiệm tiền của người Nhật.
6.3. Giảm chi phí cố định
Không phải lúc nào cũng cần cắt "những ly cà phê nhỏ" – đôi khi, việc đàm phán lại hợp đồng internet, chuyển sang gói điện thoại rẻ hơn, hoặc tìm nhà ở gần nơi làm việc sẽ tiết kiệm được nhiều hơn gấp bội.
6.4. Xây dựng thói quen ghi lại các khoản chi
Ghi lại mọi khoản chi – dù nhỏ – sẽ giúp bạn nhìn rõ dòng tiền và phát hiện những thói quen gây rò rỉ tài chính. Không cần quá cầu kỳ, có thể dùng sổ tay, bảng Excel hoặc app điện thoại – miễn là bạn trung thực với chính mình.
6.5. Mua nguyên liệu nấu ăn mỗi tuần một lần
Một kế hoạch bữa ăn hợp lý không chỉ tiết kiệm tiền mà còn giảm lãng phí thực phẩm. Mua nguyên liệu một lần cho cả tuần giúp tránh tình trạng mua theo cảm xúc – nguyên nhân khiến ví tiền "mỏng" nhanh chóng.
6.6. Giữ một khoản tiền có thể tiêu tùy ý
Tiết kiệm không có nghĩa là tự hành hạ bản thân. Hãy giữ một khoản nhỏ cho các nhu cầu giải trí, sở thích cá nhân… Điều này giúp bạn duy trì động lực lâu dài, không bị kiệt sức và tránh tâm lý "vung tay quá trán" sau một thời gian ép mình quá mức.
Tiết kiệm đúng cách không đồng nghĩa với việc thắt lưng buộc bụng. Hãy biến cách tiết kiệm tiền của người Nhật thành thói quen sống mỗi ngày – để bạn luôn chủ động, vững vàng và an tâm với túi tiền của mình, bất kể biến động nào trong cuộc sống.
